مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
مطالعه تطبیقی شمایل حضرت مریم (س) در نگارگری اسلامی و نقاشی مسیحی
5
36
FA
سیده راضیه
یاسینی
مدرسه اسلامی هنر
raziehyasini@yahoo.com
شمایل نگاری ب همثابه هنری مقدس، تصویرگر معنویت و وجه الهی شخصیت های مقدس<br />در هنرهای دینی بوده است. ماهیت شمایل نگاری مبتنی بر ساختار تنزیهی یا تشبیهی آن تعیین<br />م یشود. ازآنجاکه در روند تاریخی هنر مغرب زمین، صورت جدیدی از تصویرگری شمایل مقدسین<br />مبتنی بر رویکرد تشبیهی ظهور یافت که از قداست آنان کاست، این مقاله درصدد مطالعه<br />تطبیقی )مقایسه ای( شمایل حضرت مریم؟سها؟ از منظر دو رویکرد تنزیه گرایانه و تشبیه گرایانه در<br />هنر مسیحی و اسلامی است. انتخاب شمایل حضرت مریم؟سها؟ ب هعنوان موضوع مطالعه، به<br />دلیل اهمیت و کثرت آن در هنر مسیحی و نیز محدودیت هنر نگارگری در تصویرگری از دیگر<br />بانوان مقدسه است. نمون هها هدفمند انتخاب شد هاند و روش تحلیل محتوای آثار، توصیفی<br />و نشان هشناسانه است. نتایج تحقیق نشان م یدهد که تغییر نگرش هستی شناسانه هنرمند، به<br />اتخاذ هر یک از این دو رویکرد منجر شده و سبب تغییر ماهیت هنر شمایل نگاری به مثابه هنر<br />دینی شده است.
هنر مقدس,حضرت مریم (س),تشبیه,تنزیه,نقاشی,نگارگری
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30718.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30718_f03f3c70d799ecefee15b21a7ba2b3c8.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
تبیین هنر در اندیشۀ ابن عربی، بر اساس نظریه قلب و مظهریت جامع انسان
37
52
FA
علی
کیادر بند سری
مدرسه اسلامی هنر
هرچند مسئلۀ هنر، نه به شکل امروزی برای اب نعربی مطرح بوده است و نه اساساً در<br />کانون اندیشۀ او قرار داشته، اما می توان از بح ثهای وجودشناختی و انسا نشناختی او مبانی<br />منسجمی را در این خصوص به دست آورد و مسائل دنیای امروز هنر را در افقی تازه مشاهده<br />کرد. مسائلی ازای ندست که هنر به چه معناست و یا چه فاید های بر آن مترتب است، اگرچه<br />به صراحت در آثار ابن عربی مطرح نیست و بحث مستقلی از آ نها در مکتوبات حجیم شیخ<br />اکبر وجود ندارد، اما م یتوان از رهگذر خوانشی معطوف به اکنون و آینده از مبانی نظری ابن<br />عربی و بسط منطقی آ نها، خطوط اصلی نگاه او به این امور را دریافت. در این مقاله قصد<br />داریم تا با استفاده از نظریۀ تجلی و مظهریت عالم امکان برای حضرت حق، چیستی هنر و<br />فایدۀ مترتب بر آن را تبیین کرده و سرفص لهای بنیادین نگاه محیی الدین به هنر را تا حدودی<br />روشن سازیم. ازای نرو، ابتدا سه حیث متفاوت انسان در نظریۀ تجلی را بررسی کرده و سپس با<br />تبیین مفاهیم اساسی انسا نشناسی اب نعربی نظیر مقام قلب و جامعیت وجودی انسان، شأن<br />خیالی هنر به مثابۀ مظهری جامع را نشان م یدهیم.
هنر,تجلی,مظهر,قلب,خیال
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30719.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30719_c1066f35583ac03f17018fbd6e3089f3.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
معناشناسیِ متن/ معماری با استناد به آموز ههای اسلامی
53
86
FA
محمد
منان رئیسی
مدرسه اسلامی هنر
از مسائل مهم در قلمرو «فلسفه معماری »، ماهیت و چیستیِ معنا و فرایندهای مرتبط با<br />آن در آثار معماری است. طی این پژوهش، به این پرسش اصلی پرداخته می شود که مؤلفه های<br />مؤثر بر فرایند خوانش و تأویل معنای یک اثر معماری چیست و بر اساس این مؤلفه ها، آیا<br />می توان به تعیّن معنا در آثار معماری معتقد بود یا خیر؟ برای تبیین پاسخ پرسش مذکور، ضمن<br />مقایسه تطبیقی نظریات مختلف و سپس نقد و ارزیابی آ نها، با بهره گیری از روش تحلیل<br />محتوای کیفی و با استناد به آموزه های اسلامی، مشخص م یشود که گرچه اعتباریاتی نظیر<br />پیش دانسته ها و پی شفه مهای مخاطب در تأویل و خوانش معنای اثر مؤثر است؛ لیکن بر پایه<br />برآیند کلیه مؤلف ههای مؤثر بر معنا )شامل معمار، مخاطب، اثر و زمینه(، دامنه معناییِ متن/<br />معماری، متعیّن و نسبتاً بسته است؛ دامن های که حدود، کیفیت و مدل دست یابی به آن طی<br />نظریه ارائه شده در این مقاله تبیین شده است.
تأویل معنا,متن/معماری,معمار,مخاطب,دامنه معنا
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30720.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30720_32a36304ef7a1a6d424eeb028eaa5f7b.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
مطالعه دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی درباره تحول روحی سنایی و نقد رویکرد تاریخی و دفعی در خصوص تحول سنایی
87
113
FA
وحید
حیاتی
مدرسه اسلامی هنر
hayati.vh@gmail.com
سید ابوالقاسم
حسینی(ژرفا)
مدرسه اسلامی هنر
azharfa@gmail.com
سنایی شاعر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم، نقطه عطف ادبیات منظوم عرفانی است<br />که توانسته است فرایندی از انعکاس مفاهیم عرفانی منثور پیش از خود را در قالب های شعری<br />غزل، قصیده و مثنوی بیاراید. باتوج هبه منابع موجود در خصوص سنایی، در مورد شخصیت<br />وی با دو دیدگاه روب هروییم. دیدگاهی که شخصیت سنایی را به صورت تقویمی و خطی<br />ملاحظه م یکند و تحول وی در پرداختن به اشعار با مضامین عرفانی را یکباره می داند و تلاش<br />م یکند این فرایند را در اشعار و آثار وی نیز نمایان کند. دیدگاه دیگری که تحول شخصیتی<br />وی را یکباره نمی داند و این تحولات را در کنار فراز و نشیب شخصیتی وی قلمداد می کند و<br />معتقد است سنایی حتی در پایان عمر نیز دچار افتادگی ها و لغزندگ یهای زبانی در اشعارش<br />- هجاگویی و هزل - بوده است. ب اتوج هبه دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی که معطوف به دیدگاه<br />دوم است، با روش توصیفی - تحلیلی، در این پژوهش کوشش م یشود که ابعاد مختلف<br />انقلاب روحی سنایی مورد تدقیق قرار گیرد و ضمن آن به بررسی این موضوع پرداخته شود که<br />آیا سنایی هما نطور که شفیعی کدکنی بیان می کند، دارای شخصیت های متعدد و بعضاً<br />متباین است؟ نتایج این پژوهش حاکی از سیر تدریجی سنایی و حرکت وی به سوی تکامل<br />شعری است.
شعر عرفانی,شفیعی کدکنی,سنایی غزنوی,قصاید سنایی,تحول سنایی
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30721.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30721_9b084fafc364576913cd59f54feefc6e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
انعکاس آیات و روایات در منظومۀ دفت ر دل علامه حس نزاده آملی )مطالعۀ موردی پنج باب اول(
115
145
FA
بی بی سادات
رضی بهابادی
مدرسه اسلامی هنر
b.razi@alzahra.ac.ir
عارفه
داوودی
مدرسه اسلامی هنر
منظومهٔ «دفتر دل »، یکی از آثار علامه حسن حسن زاده آملی )در قرن معاصر(، حاوی اصول<br />حقایق حکمی و عرفانی است. محور مطالب این دفتر، شرح اطوار وجودیِ دل و تقلّبات<br />انسان عارف و تطورات کریمهٔ «بسم الله الرحمن الرحیم » است که در نوزده باب و نوزده موضوع<br />به عدد حروف آن است. علامه معتقد است که: «قرآن و عرفان و برهان از یکدیگر جدایی<br />ندارند و روایات، مرتبهٔ نازلهٔ قرآن اند و نسبت قرآن کریم به احادیث مانند جان است نسبت<br />به بدن ». رفع شبهات در این زمینه از راه های گوناگونی امکان پذیر است. در این جستار، با<br />روش توصیفی - تحلیلی، پس از عرضهٔ پنج باب اول دفتر دل به قرآن کریم و روایات، انواع<br />اثرپذیری آن واکاوی شد تا ب هعنوان قرینه ای باشد در وثاقت این مدّعا. بر این مبنا پرس شهایی<br />مطرح است که «شیو ههای تأثیرپذیری از آیات و روایات در پنج باب اول دفتر دل چگونه بوده<br />و بیشترین اثرپذیری مربوط به چه نوع است؟ و هدف علامه از تضمین آیات و احادیث در<br />دفتر دل چه بوده است؟ » نتایج نشان می دهد، شیو ههای اثرپذیری شامل: واژگانی، گزاره ای،<br />گزارشی، تأویلی و تلمیحی است که بیشترین تأثیرپذیری، از نوع تلمیحی است؛ لکن علامه <br /> به لحاظ زبانی، در گزار هها، بیشتر از اقتباس بهره جسته است که از حیث دستوری عمدتاً<br /> نقش متمّمی دارند. ازجمله انگیز ههای ایشان نیز از تضمین )اقتباس( آیات و احادیث در کلام<br />خود، جهت تفسیر و تأویل، نکت هپردازی، تبرّک، توضیح، تعلیل، استشهاد، تحریض، تحذیر،<br />تأ کید و ... در نتیجه اثرگذاری بیشتر بر مخاطب است که اغلب کارکرد ترکیبی دارد.
حسن حسن زاده آملی,قرآن و احادیث,دیوان اشعار,دفتر دل,گونه های اثرپذیری
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30722.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30722_a072859f10694f82d418caea820f86e8.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
نقد و بررسی دیدگاه و روش پانوفسکی در کتاب سوگر و کلیسای س ندنی
147
162
FA
سید مجید
حسینی دستجردی
مدرسه اسلامی هنر
hosseinidastjerdi@gmail.com
آروین پانوفسکی از پژوهشگران برجستهٔ قرن بیستم در حوزهٔ مطالعات قرو نوسطی است.<br />کتاب سوگر و کلیسای سن دنی از مه مترین آثار او دربارهٔ هنر، معماری و فلسفهٔ گوتیک<br />است. تحقیقات گستردهٔ پانوفسکی که با روش نمادگرایی ) Symbolism ( و شمایل نگاری<br />Iconography( ( انجام می شد، پیشرفت های چشمگیری در بررسی و خوانش تصاویر ایجاد<br />کرد و افق های تاز های را به روی مورخان هنر گشود. رویکرد پانوفسکی با انتقادهایی نیز مواجه<br />شد. یکی از مه مترین نقدها دربارهٔ شیوه پانوفسکی، «عقایدنگاری » ب هجای «تاریخ نگاری »<br />است، ب هویژه دربارهٔ دورا نساز بودن شخصیت سوگر و تأثیر او در کلیسای س ندنی، تردیدهایی<br />برای پژوهشگران مطالعات قرو نوسطی ایجادشده است. پانوفسکی در آثارش سعی می کند<br />سوگر را ب هعنوان معمار گوتیک، در قامت یک الهی دان/فیلسوف یا دس تکم ب هعنوان مؤلف<br />و مفسر مجموعه ای از تفکرات فلسفی آن دوران )مکتب سن ویکتور، مدرسهٔ شارتر و میراث<br />بوئتیوس به همراه تفکر آ گوستینی _ دیونیسیوسی( معرفی کند و برای سوگر نظامی فلسفی<br />بسازد. دومین انتقاد به روش تفسیری پانوفسکی، از میان بردن استقلال تصویر است؛ بر<br />تصویری که پانوفسکی مشغول شمای لشناسی آن است، معمولاً انبوهی از متون الهیاتی و<br />اسطوره ای الصاق شده است و گویی تصویر بدون آن ها فهمیدنی نیست.
پانوفسکی,سوگر,کلیسای سن دنی,عقایدنگاری,شمایل نگاری,شمای لشناسی
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30723.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_30723_d1bdbf0c7d2c758542e1cd79975a24bf.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
مطالعۀ تطبیقی شمایل حضرت مریم(س) در نگارگری اسلامی و نقاشی مسیحی
5
36
FA
سیده راضیه
یاسینی
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
raziehyasini@yahoo.com
شمایلنگاری به مثابه هنری مقدس، تصویرگر معنویت و وجه الهی شخصیتهای مقدس در هنرهای دینی بوده است. ماهیت شمایلنگاری مبتنی بر ساختار تنزیهی یا تشبیهی آن تعیین میشود. از آنجا که در روند تاریخی هنر مغرب زمین، صورت جدیدی از تصویرگری شمایل مقدسین مبتنی بر رویکرد تشبیهی ظهور یافت که از قداست آنان کاست، این مقاله در صدد مطالعه تطبیقی (مقایسهای) شمایل حضرت مریم(س) از منظر دو رویکرد تنزیهگرایانه و تشبیهگرایانه در هنر مسیحی و اسلامی است. انتخاب شمایل حضرت مریم(س) به عنوان مورد مطالعه، به دلیل اهمیت و کثرت آن در هنر مسیحی و نیز محدودیت هنر نگارگری در تصویرگری از دیگر بانوان مقدسه است. نمونهها هدفمند انتخاب شدهاند و روش تحلیل محتوای آثار، توصیفی و نشانهشناسانه است. نتایج تحقیق نشان میدهد که تغییر نگرش هستیشناسانة هنرمند، به اتخاذ هر یک از این دو رویکرد منجر شده و سبب تغییر ماهیت هنر شمایلنگاری به مثابه هنر دینی شده است.
هنر مقدس,حضرت مریم,تشبیه,تنزیه,نقاشی
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43419.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43419_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
معناشناسیِ متن، معماری با استناد به آموزه های اسلامی
37
52
FA
محمدمنان
رئیسی
استادیار معماری دانشگاه قم
mannan_raeesi@yahoo.com
از مسائل مهم در قلمرو «فلسفه معماری»، ماهیت و چیستیِ معنا و فرایندهای مرتبط با آن در آثار معماری است. طی این پژوهش به این پرسش اصلی پرداخته می شود که مولفه های موثر بر فرانید خوانش و تأویل معنای یک اثر معماری چیست و بر اساس این مولفه ها، آیا می توان به تعیّن معنا در آثار معماری معتقد بود یا خیر؟ برای تبیین پاسخ پرسش مذکور، ضمن مقایسه تطبیقی نظریات مختلف و سپس نقد و ارزیابی آنها، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آموزه های اسلامی، مشخص میشود که گرچه اعتباریاتی نظیر پیش دانسته ها و پیش فهم های مخاطب در تأویل و خوانش معنای اثر مؤثر است، لیکن برپایه برآیند کلیه مولفه های مؤثر بر معنا (شامل معمار، مخاطب، اثر و زمینه)، دامنه معناییِ متن/معماری، متعیّن و نسبتاً بسته است؛ دامنهای که حدود، کیفیت و مدل دست یابی به آن طی نظریه ارائه شده در این مقاله تبیین شده است.
تأویل معنا,متن/معماری,معمار,مخاطب,دامنه معنا
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43418.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43418_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
تبیین هنر در اندیشهی ابن عربی، بر اساس نظریه قلب و مظهریت جامع انسان
37
52
FA
علی
کیادربندسری
دانشگاه شهید بهشتی
alii.kiaa@gmail.com
هر چند مسالهی هنر نه به شکل امروزی برای ابن عربی مطرح بوده و نه اساسا در کانون اندیشهی او قرار داشته، اما میتوان از مباحث وجودشناختی و انسانشناختی او مبانی منسجمی را در این خصوص به دست آورد و مسائل دنیای امروز هنر را در افقی تازه مشاهده کرد. مسائلی از این دست که هنر به چه معناست و یا چه فایدهای بر آن مترتب است اگرچه به صراحت در آثار ابن عربی مطرح نیست و بحث مستقلی از آنها در مکتوبات حجیم شیخ اکبر وجود ندارد اما میتوان از رهگذر خوانشی معطوف به اکنون و آینده از مبانی نظری ابن عربی، و بسط منطقی آنها، خطوط اصلی نگاه او به این امور را دریافت. در این مقاله قصد داریم تا با استفاده از نظریهی تجلی و مظهریت عالم امکان برای حضرت حق، چیستی هنر و فایدهی مترتب بر آن را تبیین کرده و سرفصلهای بنیادین نگاه محیی الدین به هنر را تا حدودی روشن سازیم. از این رو ابتدا سه حیث متفاوت انسان در نظریهی تجلی را بررسی کرده و سپس با تبیین مفاهیم اساسی انسانشناسی ابن عربی نظیر مقام قلب و جامعیت وجودی انسان، شان خیالی هنر به مثابهی مظهری جامع را نشان میدهیم.
هنر,تجلی,مظهر,قلب,خیال
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43421.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43421_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
مطالعه دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی دربارۀ تحول روحی سنایی و نقد رویکرد تاریخی و دفعی در خصوص تحول سنایی
87
114
FA
وحید
حیاتی
دانشجوی دکتری حکمت هنرهای دینی دانشگاه ادیان و مذاهب
hayati.vh@gmail.com
سید ابوالقاسم
حسینی ژرفا
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب
azharfa@gmail.com
سنائی شاعر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم، نقطه عطف ادبیات منظوم عرفانی است که توانسته است فرآیندی از انعکاس مفاهیم عرفانی منثور پیش از خود را در قالبهای شعری غزل، قصیده و مثنوی بیاراید. با توجه به منابع موجود در خصوص سنایی، در مورد شخصیت وی با دو دیدگاه رو به روییم. دیدگاهی که شخصیت سنایی را به صورت تقویمی و خطی ملاحظه میکند و تحول وی در پرداختن به اشعار با مضامین عرفانی را یکباره می داند و تلاش می کند این فرآیند را در اشعار و آثار وی نیز نمایان کند. دیدگاه دیگری که تحول شخصیتی وی را یکباره نمیداند و این تحولات را در کنار فراز و نشیب شخصیتی وی قلمداد می کند و معتقد است سنایی حتی در پایان عمر نیز دچار افتادگی ها و لغزندگی های زبانی در اشعارش ـ هجاگویی و هزل ـ نیز بوده است. با توجه به دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی که معطوف به دیدگاه دوم است، با روش توصیفی ـ تحلیلی در این پژوهش کوشش می شود که ابعاد مختلف انقلاب روحی سنایی مورد تدقیق قرار گیرد و ضمن آن به بررسی این موضوع پرداخته شود که آیا سنایی همانطور که شفیعی کدکنی بیان می کنند دارای شخصیت های متعدد و بعضاً متباین است؟ نتایج این پژوهش حاکی از سیر تدریجی سنایی و حرکت وی به سوی تکامل شعری است.
شعر عرفانی,شفیعی کدکنی,سنایی غزنوی,قصاید سنائی,تحول سنایی
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43414.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43414_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
انعکاس آیات و روایات در منظومهی دفتر دل علّامه حسنزاده آملی (مطالعهی موردی پنج باب اول)
115
146
FA
بی بی سادات
رضی بهابادی
دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، تهران
b.razi@alzahra.ac.ir
عارفه
داودی
سمت/ سازمان: کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا (س)، تهران
advaf14@yahoo.com
منظومهی «دفتر دل»، یکی از آثار علّامه حسن حسنزاده آملی (در قرن معاصر)، حاوی اصول حقایق حکمی و عرفانی است. محور مطالب این دفتر، شرح اطوار وجودیِ دل و تقلّبات انسان عارف و تطوّرات کریمهی «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم» است، که در نوزده باب و نوزده موضوع به عدد حروف آن است. علّامه معتقد است که: «قرآن و عرفان و برهان از یکدیگر جدایی ندارند و روایات مرتبهی نازلهی قرآنند و نسبت قرآنکریم به احادیث مانند جان است نسبت به بدن». رفع شبهات در این زمینه از راههای گوناگونی امکانپذیر است. در این جستار، با روش توصیفی- تحلیلی، پس از عرضهی پنج باب اول دفتر دل به قرآنکریم و روایات، انواع اثرپذیری آن، مورد واکاوی قرار گرفت، تا به عنوان قرینهای باشد در وثاقت این مدّعا. بر این مبنا پرسشهایی مطرح است، که «شیوههای تأثیرپذیری از آیات و روایات در پنج باب اول دفتر دل چگونه بوده و بیشترین اثرپذیری مربوط به چه نوع است؟ و هدف علّامه از تضمین آیات و احادیث در دفتر دل چه بوده است؟» نتایج نشان میدهد، شیوههای اثرپذیری شامل: واژگانی، گزارهای، گزارشی، تأویلی و تلمیحی است، که بیشترین تأثیرپذیری، از نوع تلمیحی میباشد؛ لکن علّامه به لحاظ زبانی، در گزارهها، بیشتر از اقتباس بهره جسته است که از حیث دستوری عمدتاً نقش متمّمی دارند. از جمله انگیزههای ایشان نیز از تضمین(اقتباس) آیات و احادیث در کلام خود، جهت تفسیر و تأویل، نکتهپردازی، تبرّک، توضیح، تعلیل، استشهاد، تحریض، تحذیر، تأکید و ... در نتیجه اثرگذاری بیشتر بر مخاطب است، که اغلب کارکرد ترکیبی دارد.
کلیدواژهها: حسن حسنزاده آملی,قرآن و احادیث,دیوان اشعار,دفتر دل,گونههای اثرپذیری
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43420.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43420_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مدرسه اسلامی هنر
الهیات هنر
2383-1227
1395
شماره ششم
2016
11
21
نقد دیدگاه و روش پانوفسکی در کتاب سوگر و کلیسای سن دنی
147
162
FA
سید مجید
جسینی دستجردی
مشاور و سوپروایزر علمی معاونت آموزش مدرسه اسلامی هنر
hosseinidastjerdi@gmail.com
اروین پانوفسکی از پژوهشگران برجستهی قرن بیستم در حوزهی مطالعات قرونوسطی است. کتاب سوگر و کلیسای سندنی از مهمترین آثار او دربارهی هنر، معماری و فلسفهی گوتیک است. تحقیقات گستردهی پانوفسکی که با روش نمادگرایی (Symbolism) و شمایلنگاری (Iconography) انجام میشد، پیشرفتهای چشمگیری در بررسی و خوانش تصاویر ایجاد کرد و افقهای تازهای را به روی مورخان هنر گشود. رویکرد پانوفسکی با انتقادهایی نیز مواجه شد. یکی از مهمترین نقدها دربارهی شیوه پانوفسکی، «عقایدنگاری» بهجای «تاریخنگاری» است، بهویژهی دربارهی دورانساز بودن شخصیت سوگر و تأثیر او در کلیسای سندنی، تردیدهایی برای پژوهشگران مطالعات قرونوسطی ایجاد شده است. پانوفسکی در آثارش سعی میکند سوگر را به عنوان معمار گوتیک، در قامت یک الهیدان/فیلسوف یا دستکم بهعنوان مؤلف و مفسر مجموعهای از تفکرات فلسفی آن دوران (مکتب سن ویکتور، مدرسهی شارتر و میراث بوئتیوس به همراه تفکر آگوستینی – دیونیسیوسی) معرفی کند و برای سوگر نظامی فلسفی بسازد. دومین انتقاد به روش تفسیری پانوفسکی، از میان بردن استقلال تصویر است؛ بر تصویری که پانوفسکی مشغول شمایلشناسی آن است معمولاً انبوهی از متون الهیاتی و اسطورهای الصاق شده است و گویی تصویر بدون آنها فهمیدنی نیست.
"پانوفسکی","عقاید نگاری","شمایلنگاری","سوگر","کلیسای سندنی"
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43417.html
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_43417_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf