TY - JOUR ID - 700978 TI - نام امام علی(ع) در نگاره‌های شاهنامه طهماسبی JO - الهیات هنر JA - TOA LA - fa SN - 2383-1227 AU - خراسانی زاده, محمد AD - دانشجوی دکترای رشته پژوهش هنر، گرایش تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه شاهد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 1399 IS - 17 SP - 103 EP - 136 KW - امام علی(ع) KW - شاهنامه طماسبی KW - شاهنامه هوتون KW - صفویه DO - N2 - در این پژوهش، تمامی 258نگاره شاهنامه طهماسبی که در اوایل دوره صفویه و اندکی پس از اعلام تشیّع به‌عنوان مذهب رسمی ایران، به‌تصویر درآمده، بررسی شد و 13نگاره یافت شد که حاوی نام امام علی(ع) بود. هدف اصلی این تحقیق که به‌روش توصیفی - تحلیلی و بابررسی داده‌های کتابخانه‌ای صورت پذیرفت، کشف دلایل احتمالی درج این نام در اثری بود که به ایران قبل از اسلام می‌پرداخت. درواقع مسئله و پرسش اصلی پژوهش این است که چه دلایل و مقاصدی از ذکر نام علی(ع) در نگاره‌های این شاهنامه وجود داشته است؟ لذا پس از واکاوی این 13نگاره، می‌توان گفت نگارگران مکتب تبریز صفوی کوشیده‌اند متون حماسی و تاریخی شاهنامه را درقالب فضای حاکم برزمان خود به ترسیم درآورند و به‌همین دلیل سپاه ایران در شاهنامه را مشابه لشکر صفویان به‌تصویرکشیده و از پرچم‌ها و سردرفش‌ها و فضای معماری زمان خود بهره جسته‌اند. همچنین در درج نام علی(ع)، مقاصدی ازجمله نمایش ارادت پادشاهان صفوی به اهل بیت(ع)، اعلان حقانیت سپاه ایران نسبت به دشمنان، هم‌راستایی مرام و مسلک برخی پهلوانان بارویکردهای شیعی وجود داشته و ارتباط معناداری میان هویت ملی ایرانیان بامذهب تشیع برقرار نموده است. نام امام علی(ع) بدون استثناء درتمام 13نگاره، بلافاصله بعد از نام خدا و حضرت محمد(ص) ذکر شده که دلایل آن می‌تواند عدم فراگیری تشیع در ابتدای صفویه، پیشگیری از سوء برداشت به عنوان صوفی‌گری‌های تحریف‌شده و نهایتا نمایش ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) در امتداد ولایت خدا و رسولش باشد که این نمایش تداوم ولایت می‌تواند از شاخصه‌های هنر شیعی قلمداد گردد. UR - https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_700978.html L1 - https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_700978_02e7b70edaf709c2c7b2816acd4698c2.pdf ER -