2024-03-29T13:16:11Z
https://elahiyatehonar.isoa.ir/?_action=export&rf=summon&issue=6392
الهیات هنر
2383-1227
2383-1227
1398
1397
12
حفاظت آئینی بر اساس مشاهدات، متون تاریخی و مضامین کتیبه های مسجد جامع عباسی اصفهان
احد
نژادابراهیمی
مهدی
کاظم پور
کتیبهها در شکلها و مفاهیم مختلف در مساجد بکار رفته است. این مضامین شامل مفاهیم قرآنی، احادیث، ادعیه و اسامی مقدس، فرامین پادشاهان هر دوره، شعر و وقفنامههای مساجد میشود. این خصایص باعثشده تا کتیبهها بعنوان شناسنامه بناهای تاریخی باشند، که با مطالعه آنها میتوان علاوه بر اطلاعات تاریخی، نوع مداخلات انجامشده در مساجد را نیز مشخص نمود. مسجد جامع عباسی اصفهان دارای تعداد شصت نمونه کتیبه با مضامین متعدد در قسمتهای مختلف می-باشد. در این تحقیق که با هدف بررسی حفاظتهای آئینی انجامیافته در این مسجد براساس مطالعه مضمون کتیبههای آن و متون تاریخی موجود در این زمینه پرداخته شده است به این پرسش پاسخ داده شده است که براساس متون تاریخی و مضامین کتیبههای موجود در مسجد جامع عباسی اصفهان، حفاظت آئینی در این بنا به چه صورت اتفاق افتاده است؟ فرض تحقیق بر این است که: حفاظت آئینی در این مسجد براساس اعمالی ازقبیل وقف، کارهای عامالمنفعه، درخواست بانی و پادشاهان هر دوره و غیره انجام شده است که تطبیق مطالعه کتیبهها و تطبیق آنها با اسناد تاریخی و وقفنامه نشاندهنده این مطلب میباشد. این تحقیق از نوع تحقیقهای نظری میباشد که با روش تفسیری-تاریخی انجام شده و یافتههای تحقیق نشان میدهد: روش انجام آن مطالعات کتابخانهای و تحقیقات میدانی بوده و نتایج بهدست آمده از این پژوهش این اطلاعات را بهدست میدهد که، حفاظتهای انجامگرفته در دوره آئینی صرفاً به علت تعمیرات و حفاظت در بنا اتفاق نیفتاده و ممکن بوده است به دلایلی ازجمله ماندگاری نام حاکم وقت و غیره در مسجد صورت گرفته باشد.
کتیبههای جامع مسجد عباسی
حفاظت آئینی
وقفنامه مجسد جامع عباسی اصفهان
2020
02
20
23
46
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_39708_5888858358a17c7e678009c2666b60bb.pdf
الهیات هنر
2383-1227
2383-1227
1398
1397
12
بررسی تاثیر آیین مناقب خوانی از اهل بیت(ع) بر کتاب آراییِ فالنامه تهماسبی
زهرا
شاقلانی پور
خشایار
قاضی زاده
پس از رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران در عهد صفوی، نگارگری با رویکرد تبیین عقاید شیعه، بیش از پیش در خدمت کتاب آرایی قرار گرفت. در اوایل حکومت شاه تهماسب در قزوین، فالنامه ای مصور گردید که بعدها به "فالنامه تهماسبی" مشهور شد. این فالنامه که پس از گرایش شاه تهماسب به مضامین مذهب تشیع و ترویج آن مصور شده، دارای رویکردی شیعی در حوزه متن، نگارگری و کاربرد است. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه کتاب آرایی فالنامه تهماسبی با نحوه کاربرد آن در بازنمایی مفاهیم شیعی و مناقب خوانی از اهل بیت(ع) می باشد. بنابراین ابتدا به تعیین کاربرد نسخه و رویکرد شیعی آن پرداخته شده، سپس به نقش نگارگری شیعی و جلوه های آن در کتاب آرایی این نسخه پرداخته می شود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و اطلاعات، از منابع کتابخانه ای جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل تمامی نگاره های فالنامه تهماسبی و متون مربوط به آنها می باشد. یافته های کلی تحقیق، بیانگر اهمیت رویکرد شیعی در نگارگری فالنامه تهماسبی و کاربرد آن در فرآیند کتاب آرایی این نسخه است. از ویژگی های کتاب آرایی این نسخه می توان به ابعاد بزرگ نسخه و ساختار منحصر به فرد متن آن اشاره نمود که با کاربرد ویژه اش برای مناقب خوانی و روایتگری کاملاً متناسب است.
شیعه
مناقبخوانی
نگارگری و کتابآرایی
فالنامه تهماسبی
مکتب قزوین
2020
02
20
47
72
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_39709_14a659f5bc3f54fa6774ed3939d3c687.pdf
الهیات هنر
2383-1227
2383-1227
1398
1397
12
مقایسه میان رویکرد شوپنهاور و حضرت مولانا در باب رهایی از درد و رنج
مونا
میرجلیلی مهنا
سیدابوالقاسم
حسینی(ژرفا)
آرتور شوپنهاور فیلسوف آلمانی قرن 19 میلادی در کتاب مهم خود «جهان همچو خواست و بازنمود» جهان را اراده و خواست و سراسر رنج میداند. او معتقد است زندگی سراسر شر است؛ زیرا که انسان همیشه خواستی دارد و این خواستنها را پایانی نیست. برای رهایی از رنج دو راه را پیشنهاد میکند، یکی راه موقت و کوتاهمدت که پناه بردن به هنر و ژرفاندیشی هنری است و دیگری راه درازمدت که دل کندن از دنیا و نفی و انکار خواست است. او معتقد است که برای رهایی از رنج باید نفس را کشت از طرفی مولانا عارف بزرگ قرن 7 ه.ق نیز بر این عقیده است که انسان مادامیکه در دنیا است از رنج و درد هجران حق در ناله و فغان است، همچنین دردهایی نیز هست که انسان خود، مسبب آن است. برای رهایی موقت از درد هجران به سماع میپردازد و راه درازمدت برای رهایی از درد و رنج را فنا میداند. این نوشتار در پاسخ به این سؤال که چه شباهتهایی و تفاوتهایی مابین رویکرد شوپنهاور و مولانا دیده میشود، ابتدا به بررسی درد و رنج و علت آن در اندیشه شوپنهاور و مولانا پرداخته سپس راههای رهایی از رنج در دید هر دو بررسیشده است تا نگرش دو اندیشمند، یکی از عالم فکری غرب و دیگری شرق، به یک موضوع واحد، مورد تطبیق قرار گیرد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تطبیقی و روش گردآوری مطالب کتابخانهای است.
شوپنهاور
خواست
درد (رنج)
مولانا
فنا
2020
02
20
73
94
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_39710_0f11d0506b50b5e671845f9825361116.pdf
الهیات هنر
2383-1227
2383-1227
1398
1397
12
تبیین نسبت تخیل هنری با سمبولیسم دینی در دیدگاه کالریج
مهدی
داوود آبادی
یکی از کسانی که نظریه تخیل را در دوره رمانتیسم تثبیت نمود، ساموئل کالریج است. وی با تمایز میان خیال و تخیل، به رابطه تخیل هنری با زبان نمادین و سمبولیسم هنری پرداخته و تخیل را واجد خصلتی الوهی دانسته، مدعی است طبع معنوی انسان در تخیل او محقق میشود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، در صدد است ضمن تبیین نظریه کالریج، کاستی های دیدگاه او را مورد بررسی قرار داده، به این پرسش پاسخ دهد که چه نسبتی بین تخیل هنری با رمزپردازی و زبان نمادین در هنر دینی وجود دارد؟ در نگاه کالریج، کنش اندیشیدن با نیروی ذهنی و میانجی به نام تخییل صورت می پذیرد؛ این قوه بسان خدای متلون تلاش میکند تا اندیشه را با عالیترین شکل، در قالب سمبولها ارائه نماید. در نتیجه تخیل هنری کنشی خلاقانه، شبیه کار خداوند است. هر چند هنرمند تنها قادر است به مدد سمبولیسم امر بیکران و نامحدود را در گسترهای محدود بازنمایی کند.
تخیل
خیال
کالریج
نماد
رمز
2020
02
20
95
116
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_39711_5333d012cb6135bc790def15148481b5.pdf
الهیات هنر
2383-1227
2383-1227
1398
1397
12
دنیاگریزی یسوعی و زیباییشناسی فلوطینی در تصویرسازیهای کتاب «وردیکوس کریستیانوس»
رسول
کمالی دولت آبادی
«دنیاگریزی» اولین اصل از اصول سهگانۀ فرقۀ یسوعیان است. این اصل در محتوای متنی-تصویری یکی از رسالات مرجع ایشان «وردیکوسکریستیانوس» با تمسخر جهان مادی نمود یافته است. دنیاستیزی یسوعی را -نه تنها در «آموزههای مسیحی» بلکه- در «فلسفۀ نوافلاطونی» نیز میتوان جستجو کرد. در فلسفۀ فلوطین، جهان مادی کمترین شأن را نسبت به مراتب هستی دارد و اما موجودات مادی جذبهای ذاتی بهسوی مبدأ معقول دارند و این جذبه جز با تصفیۀ نفس و ترک تعلقات دنیوی امکان نمییابد. تصویر استعاری جهان مادی در رسالۀ «مسیحی حقیقی»، زنی دیوانه و اغواگر است که اگرچه همچون نگرش نوافلاطونی فعل عالم معقول را دنبال میکند، ولی با نقصان در عمل منجر به وارونهگویی میشود: اغوای زن-ناسوت امتداد به ضعفرسیدۀ جاذبۀ احد و تقلید فعل عالم معقول است. نگرش سلبی یسوعیان به جهان مادی، نه تنها پیروان این فرقه را در جرگۀ شمایلشکنان قرار نداد، بلکه با تکیه بر نظریات فلوطینی، ایشان را مشتاق تولید تصاویر رنسانسی و همآمیزی آن با رویکرد ایدئولوژیک فرقۀ خود کرد. این مقاله ضمن ارائۀ توضیح پیرامون ویژگیهای متنی-تصویری رسالۀ وردیکوسکریستیانوس، به بررسی خاستگاه دنیاگریزی یسوعی پرداخته و این اصل را در تفسیر یکی از تصاویر رساله-ذیل اندیشۀ نوافلاطونی- بررسی میکند و در پایان، با تحلیل نظریات زیباییشناختی فلوطین، به تناقض صوری میان «دنیاگریزی» و «شمایلدوستی» یسوعیان میپردازد.
یسوعیان
فلوطین
دنیاگریزی
زیباییشناسی
وردیکوسکریستیانوس
2020
02
20
https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_39712_b2b831c5179d7564f6e227208b463516.pdf