طباطبایی لطفی, زکیه السادات, پیربابائی, محمدتقی. (1397). الگوهای ادراک و تعامل در معماری اسلامی با الهام از آراء عبدالقاهر جرجانی در بلاغت. الهیات هنر, 1396(11), 131-160.
زکیه السادات طباطبایی لطفی; محمدتقی پیربابائی. "الگوهای ادراک و تعامل در معماری اسلامی با الهام از آراء عبدالقاهر جرجانی در بلاغت". الهیات هنر, 1396, 11, 1397, 131-160.
طباطبایی لطفی, زکیه السادات, پیربابائی, محمدتقی. (1397). 'الگوهای ادراک و تعامل در معماری اسلامی با الهام از آراء عبدالقاهر جرجانی در بلاغت', الهیات هنر, 1396(11), pp. 131-160.
طباطبایی لطفی, زکیه السادات, پیربابائی, محمدتقی. الگوهای ادراک و تعامل در معماری اسلامی با الهام از آراء عبدالقاهر جرجانی در بلاغت. الهیات هنر, 1397; 1396(11): 131-160.
الگوهای ادراک و تعامل در معماری اسلامی با الهام از آراء عبدالقاهر جرجانی در بلاغت
1دانشجوی دکتری معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز مربی گروه مطالعات معماری ایران، موسسه هنر و اندیشه اسلامی
2دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده
این جستار با نظر به آرای عبدالقاهر جرجانی در بلاغت، به طرح الگوهایی از تعامل و ادراک انسان در معماری برآمده است. در این نگاه، حضور، ادراک و تعامل معمار، بنا و مخاطب به عنوان یک مجموعه‌ی واحد مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، با استناد به آرای عبدالقاهر جرجانی در بلاغت مبتنی بر وحدت لفظ و معنا، و کنکاشی در نظریات او در آفرینش و انتقال معنا، مباحث نظم و صور خیال او به عنوان منبع الهامی در تبیین الگوهای ادراکی در معماری اسلامی بر آمده و مبتنی بر این الهام، سه سطح از ادراک و تعامل را به مثابه الگوهای معمارانه پیشنهاد و تبیین نموده است. الگوهای ادراک و تعامل در معماری در این نگاه، متناظر با سه الگوی تمثیل، استعاره و تخییل در معماری، مبتنی بر سه سطح از الگوی ادراک و تعامل حصولی، خلاق، و حضوری تعریف می‌شود که در تناظر با آنها، مؤلفه‌های معمارانه‌ی فرم، عملکرد و معنا به عنوان مؤلفه‌های مقدم و برجسته در تعامل ادراکی می‌باشند. این رویکردها بر اساس کارکردهای متفاوتشان در امکان‌پذیری درک تفصیلی و اجمالی از فضا به عنوان الگوها و سطوح مختلف آفرینش و خوانش معنا در معماری تبیین شدند.
خ‍م‍ی‍ن‍ی، سید روح‌ال‍ل‍ه (۱۳۸۱)، تق‍ری‍رات ف‍ل‍س‍ف‍ه امام خ‍م‍ی‍ن‍ی ق‍دس س‍ره. به کوشش عبدالغنی اردبیلی. ۳جلد. جلد ۱، شرح منظومه (۱). تهران: موسسه ت‍ن‍ظی‍م و نشر آثار امام خ‍م‍ی‍ن‍ی(س).
خوانساری مهدی مقتدر محمدرضا یاوری مینوش (۱۳۹۴) باغ ایرانی: بازتابی از بهشت (Persian Garden, The Echoes of Paradise)؛ ترجمه م‍ه‍ن‍دس‍ی‍ن م‍ش‍اور آران. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،.
داوری اردکانی، رضا (۱۳۹۰)، هنر و حقیقت، به ضمیمه ویتگنشتاین متفکر زبان. تهران: نشر رستا.
دانشنامه جهان اسلام (۱۳۹۳)، زیر مدخل «دلائل الاعجاز» دسترسی در ۰۸/۰۳/۹۵ : http://rch.ac.ir/article/Details?id=11475
ذوالفقاری، داریوش، محمدی بدر، نرگس (1389)، «نقد بلاغی بیت معروفی از شاهنامه»، کهن‌نامه ادب پارسی، سال اول - شماره 2 ،15- 28
رشید رضا، محمد. (۱۴۱۲ه.ق)، مقدمه بر اسرارالبلاغه. نوشته‌ی عبدالقاهر جرجانی. تصحیح محمود محمد شاکر. جده: ناشر دار المدنی. ۳-۳۰.
رئ‍ی‍س زاده، م‍ه‍ن‍از، مفید، حسین (۱۳۸۴). اح‍ی‍ای ه‍ن‍ره‍ای از ی‍اد رف‍ت‍ه: مبانی معماری س‍ن‍ت‍ی در ایران به روای‍ت اس‍ت‍اد حسین ل‍رزاده. چاپ دوم. تهران: م‍ول‍ی چاپ اول: ۱۴۱۵ق.= ۱۳۷۴.
شاهچراغی، آزاده (۱۳۸۹)، پارادایم‌های پردیس: درآمدی بر بازشناسی و بازآفرینی باغ ایرانی، تهران: جهاد دانشگاهی، واحد تهران
شجاری، مرتضی، طباطبایی لطفی، زکیه‌السادات (1395)، «خلاقیت در معماری با الهام از حکمت متعالیه»، حکمت معاصر، دوره 7، شماره 2، مقاله 2، صفحه 23-44
شجاری، محمدعلیزاده (۱۳۹۱)، «ارتباط مراتب انسان با مراتب هستی از دیدگاه ملاصدرا»، انسان‌پژوهی دینی، دوره 9، شماره 27، صفحه 5-27
شیخ بهایی، محمد‌بن‌حسین (۱۳۷۵)، کلیات اشعار و آثار فارسی شیخ بهائی، مقدمه و شرح حال توسط سعید نفیسی، ترجمه حسن طارمی (آیات احادیث و لغات عربی) و ویراستاری علی کاتبی، (چاپ اول: 1373) تهران: نشر چکامه.
شیواپور، حامد؛ کاملان، محمد صادق (۱۳۹۰)، «صدرالمتألهین و نظریه روح معنا در تفسیر مفردات متشابه قرآن»، خردنامه صدرا، شماره 63 ، 83-102.
طاهری، جعفر و هادی ندیمی (۱۳۹۳)، «بعد پنهان در معماری اسلامی ایران». صفه، 24 (65): 5-24.
فلاحتی، صغری و اسماعیل اشرف (۱۳۹۴)، «بازخوانی نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی». صحیفه‌ی مبین، مقاله 3، 19(54): 9-26.
محمدی ری‌شهری، محمد، (۱۳۸۹). میزان الحکمه، جلد پنجم، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر.
مددپور، محمد (۱۳۸۷)، حکمت انسی و زیبایی‌شناسی عرفانی هنر اسلامی، [به سفارش] پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
مصطفوی، حسن (1388)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم: یبحث عن الاصل الواحد فی کل کلمه، و تطوره، و تطبیقه علی مختلف موارد الاستعمال فی کلماته تعالی، تهران : مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی؛ بیروت: دارالکتب العلمیه ،(1430 ق.= 2009 م.)
نوایی، کامبیز، حاجی‌قاسمی، کامبیز (۱۳۹۰)، خشت و خیال، شرح معماری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه شهیدبهشتی.
نجمی، شمس الدین، روستا، جمشید (1390)، «شوق به وصال معشوق و بیزاری جستن از این سرای خاکی»، در نظم و نثر شیخ بهائی (ره)، نثرپژوهی ادب فارسی، شماره 30، 341 – 359.
نصر، سید حسین (۱۳۵۹)، نظر متفکران اسلامی درباره‌ی طبیعت، تهران: نشر خوارزمی
نقره‌کار، عبدالحمید (۱۳۹۴)، برداشتی از حکمت اسلامی در هنر و معماری ، چاپ اول، تهران: کتاب فکر نو.
نیلی‌پور، رضا.(۱۳۹۱)، «معرفت‌شناسی و استعاره‌ی مفهومی از دیدگاه زبانشناسی شناختی». در زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی. نوشته‌ی رضا داوری اردکانی، رضا نیلی‌پور، علیرضا قائمی‌نیا ، آنتونی جی‌ان‌جاج و لطف‌الله یارمحمدی. ۱۳۹۱. تهران: هرمس. ۱۷-۲۹
اثبات الهداة، شیخ حر عاملی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1425ق.
الأصول الستة عشر، گروهی از محققان، دارالحدیث، قم، 1381ش.
اعلام الدین فی صفات المؤمنین، حسن بن محمد دیلمی، مؤسسة آل‌البیت، قم، 1408ق.
بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسی، دارالکتب اسلامیة، تهران، 1362ق.
البرهان، سیدهاشم بحرانی، مؤسسة الاعلمی، بیروت، 1403ق.
تاج العروس، محمد زبیدی، دارالفکر، بیروت، 1414ق.
تفسیر عیاشی، محمد بن مسعود عیاش سلمی، المکتبة الاسلامیة، تهران، 1380ق.
تفسیر قرطبی، محمد بن احمد قرطبی، دارالکتاب العربی، قاهره، 1387ق.
تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، دارالاضواء، بیروت، 1406ق.
الجعفریات، ابوعلی محمد بن اشعث کوفی، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران.
ابتدای صفحه