الهیات هنر

«بررسی اندیشه اهل سنت در جواز یا عدم جواز غنا با تکیه بر آراء ابو حامد غزالی و ابن تیمیه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته حوزه علمیه مشهد و قم دانشجوی دکتری حکمت هنر دینی دانشگاه ادیان و مذاهب قم

چکیده

 
 
 
در شریعت اسلامی همواره موسیقی و مسئله غنا یکی از مباحث مهم، پیچیده و درعین‌حال پر مناقشه بوده است. نویسنده کوشیده است تا به بیان و واکاوی آراء دو تن از فقیهان مؤثر اهل سنت در این موضوع بپردازد. این مقاله به این سؤال پاسخ می‌دهد که رأی ابو حامد غزالی و ابن تیمیه در باب استماع غنا چیست؟ نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد، ثمره تحقیق درون دینی هردو کاملاً متفاوت است. غزالی غنا را بنا بر ادله روایی یا اصولی امری مباح می‌داند که ممکن است، بنا بر مفسده یا مصلحت بر احکام متنوع فقهی دلالت نماید؛ اما ابن تیمیه حنبلی مذهب، همانند بسیاری از عالمان اهل سنت بر عقیده حرمت باورمند است و اعتقاد بر بدعت آوری کسانی دارد که به اباحه موسیقی قائل گشته‌اند. در این مقاله سعی بر آن است تا نشان داده شود آراء متمایز ایشان علی‌رغم رجوع هر دو به کتاب و سنت گواهی بر تفاوت روش ادراک و فهم دین و موضوع شناختی غنا دارد.
  



 

کلیدواژه‌ها

ابن تیمیه، (بی‌تا). مجموعه الرسائل الکبری، الجزء الثانی، قاهره، شرکة طبع الکتب العلمیه بمصر.
ابن تیمیه، (1429). مساله السماع، حکم مایسمی الاناشید الاسلامیه، مکتبه الرشد ناشرون، الریاض.
جلیلی، سید هدایت، (1389). غزالی پژوهی، تهران، خانه کتاب.
زرین‌کوب، عبدالحسین، (1393). فرار از مدرسه، تهران، امیرکبیر.
الشبل، علی بن عبدالعزیزبن علی، (2005). مجمع قواعد ورسائل لشیخ الاسلام ابن تیمیه، الریاض، مکتبه الرشد ناشرون.
صالح الشاعر، (2009). المختارات الشعریة للامام ابی‌حامد الغزالی من کتاب احیاء علوم الدین، قاهره، مدبولی الصغیر.
طارق مغربیه، محمد،( 2011). المذهب الشافعی، دمشق، الفاروق.
غزالی، ابو حامد، (1375). احیاء علوم الدین، ترجمه مویدالدین محمد خوارزمی، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، ابو حامد، (1385). الاربعین، ترجمه برهان‌الدین حمدی، تهران، اطلاعات.
غزالی، ابو حامد، (1374). کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، ابوحامد، (2010). احیاء علوم الدین، بیروت، دارصادر
غزالی، ابوحامد، (2012). المستصفی، دمشق، دار الرساله.
غزالی ،ابوحامد، (1996)فتاوی الامام الغزالی،. کوالالامپور، istac،.
گرجی،ابوالقاسم(1394).تاریخ فقه وفقها،تهران،سمت
قشیری،عبدالکریم بن هوازن (1388). رساله قشیری، ترجمه ابوعلی عثمانی، تصحیح بدیع‌الزمان فروزان فر، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مشکور، محمدجواد، (1384). فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
موسوی بجنوردی، کاظم، (1374). دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
الودعان، ابراهیم بن فهدبن بن ابراهیم، (بی‌تا). المختصرفی اصول المذهب الحنبلی ومصطلحاته ورموزه، مملکه العربیه السعودیه، شبکه الالوکه،.
الهیات هنر
دوره 1396، شماره 10 - شماره پیاپی 10
ویژه‌نامه فقه هنر
آذر 1397
صفحه 177-200