مطالعۀ تطبیقی شمایل حضرت مریم(س) در نگارگری اسلامی و نقاشی مسیحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

چکیده

شمایل‌نگاری به مثابه هنری مقدس، تصویرگر معنویت و وجه الهی شخصیت‌های مقدس در هنرهای دینی بوده است. ماهیت شمایل‌نگاری مبتنی بر ساختار تنزیهی یا تشبیهی آن تعیین می‌شود. از آنجا که در روند تاریخی هنر مغرب زمین، صورت جدیدی از تصویرگری شمایل مقدسین مبتنی بر رویکرد تشبیهی ظهور یافت که از قداست آنان کاست، این مقاله در صدد مطالعه تطبیقی (مقایسه‌ای) شمایل‌ حضرت مریم(س) از منظر دو رویکرد تنزیه‌گرایانه و تشبیه‌گرایانه در هنر مسیحی و اسلامی است. انتخاب شمایل حضرت مریم(س) به عنوان مورد مطالعه، به دلیل اهمیت و کثرت آن در هنر مسیحی و نیز محدودیت هنر نگارگری در تصویرگری از دیگر بانوان مقدسه است. نمونه‌ها هدفمند انتخاب شده‌اند و روش تحلیل محتوای آثار، توصیفی و نشانه‌شناسانه است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تغییر نگرش هستی‌شناسانة هنرمند، به اتخاذ هر یک از این دو رویکرد منجر شده و سبب تغییر ماهیت هنر شمایل‌نگاری به مثابه هنر دینی شده است.

کلیدواژه‌ها