از ارجحیت گفتار تا تقدس نوشتار؛ نقش قرآن در تحول مفهوم «زیبایی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه رشته نقاشی دانشگاه ارومیه

2 کارشناس ارشد پژوهش هنر. مدرس مدعو دانشگاه ارومیه

چکیده

نزول وحی در هر سرزمینی تاریخ آن اجتماع را دچار تحولات شگرف کرده است. چنین رخ‌دادی در حجاز دوران ظهور اسلام هم حادث شد. قرآن هم به جهت محتوایی و هم به عنوان شکل بدیعی از گفتار و نوشتار در جهان‌بینی مردم تأثیر گذاشت. مقاله پیش رو قصد دارد تاثیر قرآن کریم را در متحول ساختن بینش زیباشناختی عصر آغاز اسلام بررسی کند. روش کار توصیفی تحلیلی است و تحلیل‌ها براساس نظریه‌ی «تمایز گفتار و نوشتارِ» ژاک دریدا فیلسوف فرانسوی انجام شده است. هدف اصلی مقاله تحلیل نقش قرآن کریم به عنوان نوع جدیدی از گفتار و نوشتار در تحول مفهوم زیبایی است. به عبارت دیگر این کتاب مقدس چگونه توانست مردم بی‌سواد را به سطحی برساند که در «زیبانویسی خط» زیبایی را به حد اعلای خود برسانند. یافته‌ها نشان داد انقلاب فرهنگی دین اسلام، همانند اکثر تحولات تاریخی، در طی چند مرحله رخ‌داد. این فرآیند در چهار مرحله اتفاق افتاد و باعث تحول کامل چشم‌انداز زیباشناختی مردم سرزمین حجاز شد. مرحله اول: پیش از اسلام؛ دوم: نزول وحی؛ سوم: آغاز نوشتار؛ چهارم: انقلاب هنری.

کلیدواژه‌ها