نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
مدرسه اسلامی هنر
چکیده
با وجود جایگاه ویژه آثار هنری در نظام فعلی کپیرایت به عنوان یکی از دو موضوع اصلی این نظام و برخلاف رویه جاری بسیاری از کشورهای دارای نظام فهرستباز مانند فرانسه، که قلمرو حمایت را به هرگونه مصداق اثر هنری توسعه دادهاند، قانونگذارانِ دارای نظام فهرست فراگیر و بسته از جمله قانون انگلستان و ظاهر قانون فعلی کپیرایت ایران، حمایت را تنها محدود به آثاری در هنر کردهاند که از سوی قانونگذار تصریح شده باشد. از این رو شناسایی انواع دستهبندیها و مصادیق آثار هنری مذکور در قوانین کشورها، بسیار بااهمیت است. به ویژه از این جهت که قانونگذار در این دستهبندیها، الزاماً از طبقهبندیهای رایج در مکاتب هنری معاصر پیروی نکرده که حمایت قانونگذار از آثار هنری نوپیدا را با مشکلاتی مواجه ساخته است. از سوی دیگر انطباق اصل «تفکیک بین ایده و بیان آن» و نیز شرایط شکلی و ماهوی حمایت از آثار فکری در نظام کپیرایت بر برخی از آثار هنری معاصر، همچون شرط شکلی «تثبیت اثر و دوام آن» و نیز شرط ماهوی «اصالت اثر»، با چالشهایی مواجه شده که نیازمند بررسیهای عمیق حقوقی است. هدف از این مقاله بیان چالشهای یادشده و احیاناً ارائه راهحلهای پیشنهادی است. این امر به ویژه برای نظام فعلی کپیرایت ایران که در شرایط حاضر و با بازنگری همهجانبه در قانون فعلی کپیرایت درحال پوستاندازی اساسی است، از اهمیت بالایی برخوردار است. امید میرود این پژوهش توانسته باشد به سهم خود، گامی هرچند کوچک جهت اصلاح قوانین مالکیت فکری ایران با هدف حمایت هرچه بیشتر از آثار هنری برداشته باشد تا زمینه شکوفایی استعدادهای هنری جوانان کشور بیش از پیش فراهم آید.
کلیدواژهها