نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
مدرسه اسلامی هنر
چکیده
منطق مکالمه، نظریه محوری میخائیل باختین است که در سه ساحت در متن قابل تحقق است. یکی از این ساحتها مکالمه متن با مخاطب است. در این مقاله ضمن توضیح مختصر نظریه مکالمهگرایی و مفهوم چندآوایی، به مکالمه متن با مخاطب پرداخته میشود. هر متنی پیش از خلق مخاطبانی مفروض و پس از خلق مخاطبانی در سطوح مختلف دارد. مخاطبان متن گروهی هستند از مخاطب مستقیم مؤلف تا هر خوانندهای که متن را میخواند. این ویژگی در قرآن کریم نیز وجود دارد. در قرآن با تمهیدات و به اشکال مختلفی به مخاطبان توجه شده است. این توجه در قصههای قرآن نیز دیده میشود. در نگاه قرآن مخاطب موجودی فعال و مشارکتکننده است که قرار است با متن وارد مکالمه شود. در این مقاله سعی میشود نظریه منطق مکالمه باختین در سطح مکالمه متن با مخاطب در قرآن کریم با تمرکز بر قصه خلقت آدم (ع) بهعنوان مورد مطالعاتی، تطبیق داده شود.
کلیدواژهها