تبیین مفهوم انگیزش جهت تحقق فضای حیات طیبه در نظام فطری معمار مسلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران

چکیده

با توجه به آنکه در روابط کالبد معماری و تعامل آن ها با محیط، نظام عینی کارکرد مناسبی دارد؛ در تعاملی که معمار و مخاطب با اثر معماری برقرار می کنند، نظام فطری او نقش مهمی ایفا می کند و از طرفی مفهوم انگیزش به عنوان معنای اصلی در ساختاراین نظام می تواند معمار مسلمان را جهت خلق فضای حیات طیبه که از منظر قرآن سعادت دنیوی و اخروی انسان را رقم می زند؛ سوق دهد و از آنجا که این حیات با تکیه بر ایمان و عمل صالح محقق می شود، پژوهش حاضر سعی دارد با روش تفسیر موضوعی، علت معرفتی (ایمان) و علت رفتاری(عمل صالح) معمار مسلمان را در چارچوب علل اربعه جهت ایجاد انگیزش نظام فطری او در خلق فضای حیات طیبه با تکیه بر مفاهیم قرآنی مورد بررسی قرار دهد و در این راستا اصول معماری و شهرسازی متناظر با این علل را در نظام فطری معرفی نماید.

کلیدواژه‌ها

منابع:
قرآن کریم.
احمدنیا آلاشتی، سیامک؛ محمدی، ابوالفضل؛ بازرگانی، محمد؛ اسکندری، مجتبی. (1392). الگوی انگیزش انسان در سازمان از دیدگاه قرآن کریم، فصلنامه مدیریت اسلامی، شماره 6، 11-36.
اشرافی، نسیم و نقی زاده، محمد، 1394، مقایسه تطبیقی فرایند شناخت و آفرینش- با تبیین جایگاه «حقیقت» و «ایده»- در هنر و معماری غربی و اسلامی، فصلنامه هویت شهر، سال 9، شماره 23، 37-46.
اشرافی، نسیم. (1395)، مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی با تکیه بر نگرش سیستمی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
جرجانی، محمد ابن علی، (1370)، التعریفات. تهران: ناصر خسرو.
راین، آلن. (1367)، فلسفه علوم اجتماعی، مترجم عبدالکریم سروش. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
سامه، رضا؛ صداقت، علی. (1392). مرتبه بندی معماری متناسب با ساختار وجودی انسان بر اساس آموزه‌های قرآن و حکمت اسلامی. دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، شماره 1، 39-74.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1360)، تفسیر المیزان، ت‍رجم‍ه سیدم‍ح‍م‍دب‍آق‍رم‍وس‍وی‌ه‍م‍دانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
فرشاد، مهدی، (1391)، نگرش سیستمی در علم و عرفان، تهران: انتشارات میرماه.
قریشی، سید علی‌اکبر. (1371)، قاموس قرآن، جلد 3. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیة.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1379)، اصول کافی، تهران: ولی‌عصر.
لک زایی، نجف؛ سنقری، محمد. (1394). الگوی اسلامی پیشرفت بر اساس مفاهیم قرآن کریم. فصلنامه سیاست متعالیه، سال سوم، شماره 8، 7-28.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1374)، معارف قرآن، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه محمد مدرسین.
مطهری، مرتضی. (1394)، فطرت، تهران: انتشارات صدرا.
مظفر، محمدرضا. (1374). المنطق، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه الجماعة المدرسین.
معلوف، لوئیس. (1375). المنجد، ترجمه محمد بندر ریگی، قم: انتشارات ایران.
نقی زاده، محمد. (1392). شهر عقل مدار. تهران: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
نقی زاده، محمد. (1395)، نظریه فضای حیات طیبه شهر آرمانی اسلام. تهران: انتشارات علوم و تحقیقات.
نهج‌البلاغه، (مجموعه خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار امام علی بن ابیطالب ع). (1378)، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
هال، ا.د وفاگن، آر. ای. (1375)، نگرش اجمالی بر انواع سیستم‌ها، مترجم داود سلیمانی. تهران: انتشارات بازرگانی