دیدگاه قرآن کریم دربارة جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت و باز نمود آن در نگاره «بارگاه کیومرث» از نسخه مصور شاهنامه طهماسبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد، فارسان، ایران

چکیده

عالم طبیعت در نزد ادیان مختلف از شأن و منزلتی ‌والا برخودار بوده است و آن را مظهر یا یکی‌‌از مظاهر تجلی ‌خداوند تلقی می‌نموده‌اند.در فرهنگ اسلامی‌ هم بر طبق آیات قرآن کریم، عالم طبیعت مظهر حکمت الهی است و در آن جنبه‌های ‌کمی ‌و ویژگی‌های‌ کیفی ‌عالم طبیعت از جمله وجه ملکوتی‌ آن مطرح شده است. هدف از این پژوهش برقراری پیوند بین دیدگاه قرآن کریم دربارة جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت با شیوه تصویرگری ‌آن در نگارة«بارگاه کیومرث»از شاهنامه طهماسبی‌ است. در این مقاله با توجه این پرسش که دیدگاه قرآن کریم پیرامون جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت چگونه بوده است و این رویکرد، در شیوه تصویرگری نگاره «بارگاه کیومرث» به چه صورت بازنمود شده است؟، ترکیب بندی، رنگ گذاری وشیوة ترسیم عناصر عالم طبیعت در نگارة مذکور،مورد تحلیل قرار گرفته‌است.این پژوهش به شیوة تحلیلی- توصیفی برپایة تطبیق داده‌ها انجام گرفته و نتایج بدست آمده نشانگر آن است که بر اساس آیات قرآن کریم، عالم طبیعت علاوه بر وجه مادی، دارای‌ ماهیتی‌ ملکوتی ‌‌برگرفته از ذات حق تعالی ‌است و هریک از موجودات آن به اندارة بهره ایی که از علم الهی برده‌اند صاحب نطق و شعور بوده، بر حمد و تسبیح الهی مشغول هستند. این رویکرد بر شیوه تصویرگری عالم‌ طبیعت در نگارة«بارگاه کیومرث» تأثیر گذاتر بوده و در ترکیب‌بندی ‌و تصویرگری ‌اجزای‌ عالم ‌طبیعت به ویژه عناصر جمادی‌ ‌آن قابل مشاهده است.

کلیدواژه‌ها