نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حکمت هنرهای دینی دانشگاه ادیان و مذاهب
2 عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب
چکیده
سنائی شاعر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم، نقطه عطف ادبیات منظوم عرفانی است که توانسته است فرآیندی از انعکاس مفاهیم عرفانی منثور پیش از خود را در قالبهای شعری غزل، قصیده و مثنوی بیاراید. با توجه به منابع موجود در خصوص سنایی، در مورد شخصیت وی با دو دیدگاه رو به روییم. دیدگاهی که شخصیت سنایی را به صورت تقویمی و خطی ملاحظه میکند و تحول وی در پرداختن به اشعار با مضامین عرفانی را یکباره می داند و تلاش می کند این فرآیند را در اشعار و آثار وی نیز نمایان کند. دیدگاه دیگری که تحول شخصیتی وی را یکباره نمیداند و این تحولات را در کنار فراز و نشیب شخصیتی وی قلمداد می کند و معتقد است سنایی حتی در پایان عمر نیز دچار افتادگی ها و لغزندگی های زبانی در اشعارش ـ هجاگویی و هزل ـ نیز بوده است. با توجه به دیدگاه دکتر شفیعی کدکنی که معطوف به دیدگاه دوم است، با روش توصیفی ـ تحلیلی در این پژوهش کوشش می شود که ابعاد مختلف انقلاب روحی سنایی مورد تدقیق قرار گیرد و ضمن آن به بررسی این موضوع پرداخته شود که آیا سنایی همانطور که شفیعی کدکنی بیان می کنند دارای شخصیت های متعدد و بعضاً متباین است؟ نتایج این پژوهش حاکی از سیر تدریجی سنایی و حرکت وی به سوی تکامل شعری است.
کلیدواژهها