الهیات هنر
الهیات (اثولوجیای) زیبایی (تفسیری قرآنی از حکمت یونانی در باب زیبایی، با تأکید بر آرای قاضی سعید قمی)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استاد گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران
چکیده
اثولوجیا یا تاسوعات (یا التساعات، Enneades)، اثر فلوطین، در تاریخ فلسفه، سرگذشت غریبی دارد؛ از یک سو امروزه روشن و قطعی شده است فرفوریوس شاگرد محبوب فلوطین مجموعه گفتارهای استاد خود را جمع‌آوری و پس از تأیید او، مکتوب و در شش انئاد (و هر انئاد نه رساله، جمعاً 54 رساله) تدوین نمود که مشهور به همان انئادها یا نه گانه‌ها شد، و از سوی دیگر ابن ناعمه حمصی کتابی را با عنوان أثولوجیا أرسطاطالیس منسوب به ارسطو در جهان اسلام ترجمه کرد که این ترجمه در اصل برداشتی آزاد از همان گفتارهای فلوطین بود و به غلط، تفسیر فرفوریوس بر آرای ارسطو و در اصل اثری از خود ارسطو قلمداد گردید. تفاسیری در جهان اسلام بر این متن زده شد من‌جمله توسط ابن‌سینا و مهمتر قاضی سعید قمی، حکیم عصر صفوی.
در این مقاله با روش تاریخی– تحلیلی، ضمن بررسی دقیق سرگذشت اثولوجیا، شرح قاضی با تأکید بر تبیین مفهوم زیبایی ، به ویژه شرح او بر میمر چهارم مورد توجه قرار گرفته است . این تحقیق نشان می‌دهد چگونه حکمای مسلمان هر آنچه را که از حکمت یونانی، منطبق با مبانی اسلامی می‌یافتند، با استناد به آیات و روایات، تقریر و تأیید می‌نمودند. این مقاله چنین مفهومی را در گستره زیبایی مورد توجه قرار داده است.
کلیدواژه‌ها
)