الهیات هنر
خوانشی توصیفی- تحلیلی بر نمودهای مذهبی نقاشی های مکتب قهوه خانه عصر قاجار
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشگاه
2 استادیار و عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان
3 استادیار و عضو هیات علمی گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه لرستان
چکیده
عصر قاجار را شاید بتوان یکی از برجسته ترین اعصار سیاسی- هنری کشورمان قلمداد کرد. هنر این دوره اگرچه در بعضی جهات با هنر دوره صفویه دارای پیوستگی بوده و وجوح آن محرز است، اما سبک خاص هنر قاجار به لحاظ زیبایی شناسی دارای مختصات و ویژگی های خاص خود است که در اغلب هنرهای مرسوم آن زمان تجلی یافته است. در این میان نقاشی، بویژه هنر دیوار نگاره را می توان یکی از نمودهای اساسی آن دانست. در این دوره غالباً دونوع دیوار نگاره صورت یافته است؛ صورت اول، دیوار نگاره های درباری- رسمی که موضوع عمده ی آنها تصاویری از شاهان، شاهزادگان و ندیمان و حوادث اطراف آنها بوده و صورت دوم؛ دیوار نگاره های مذهبی- آیینی بوده که عمده موضوعاتشان پرداختن به تصاویر و وقایع بزرگان تشیع و به طور خاص واقعه کربلا بوده است، به این گروه از نقاشان، نقاشان مکتب قهوه خانه اطلاق می شود . این آثار در جامعه ی آن زمان از طرفی تجلی اعتقادی مردم این عصر به شمار می رفته و از سوی دیگر بازتابی سیاسی از شیعی بودن حکومت آن عصر محسوب می شده است.
پژوهش حاضر با فرض گرفتن تاثیرات سیاسی، تاریخی و اجتماعی عصر قاجار تلاش دارد به شیوه ایی توصیفی- تحلیلی از یک سو به معرفی اهمیت و ارزش دیواره نگارهای عصر قاجار بپردازد و از سوی دیگر تاثیرات اجتماعی و اعتقادی آن را بر روی اعتقادات عمومی تبیین و تشریح نماید.
کلیدواژه‌ها
)