الهیات هنر
حق بر شهرت؛ حقوق و الزامات متقابل سینماگران و حکومت دینی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
چکیده
در «حقوق هنر»، صاحبان «رفتارهای نمایشی» در جلوههای عمومی مانند تئاترها، به‌عنوان موضوع حقوق و تکالیف مطرح هستند. حق شهرت سینماگران و ماهیت آن در «حکومت دینی» از منظر فقهی-حقوقی و همسو با کارویژههای حکومت دینی، محور اصلی نوشته حاضر است. سؤال اساسی دربارۀ ماهیت حقوقی و فقهی حق بر شهرت سینماگران در حکومت دینی؛ اعم از آنکه شهرت ناشی از فعالیت در رسانه دولتی باشد یا در سایر رسانهها است و اینکه مبتنی بر این ماهیت، سهم حکومت دینی در این حق بر شهرت چیست و چنانچه بتوان سهمی برای حکومت دینی درنظر گرفت، بر چه اساس و با چه ملاحظاتی خواهد بود. اساساً حق حکومت دینی بر سینماگران، محدود به این قبیل هنجارها نیست و «ماهیت حقوق خصوصی-عمومیِ» حقوق هنر و رسانه، ایجاب می‌کند، تأثیر حکومت دینی بر سعه و ضیقِ حقوق این رسته از هنرمندان بر اثر نمایشی خود (ازجمله در قالب ممنوعیت تصویری سینماگران و یا حمایت مالی و معنوی از سینماگران) نیز در مرحلۀ بعد بررسی شود. همچنین این نوشتار در «الزامات حکومتی»، با عنایت به «حقوق سینماگر»، گستره و ماهیت این حق را نیز درنظر خواهد داشت. این الگو با ویژگی‌هایی که شرح داده شد، با روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تفهم اجتهادی از منابع فقهی و «مطالعات کتابخانهای» انجام شده است. این‌گونه بررسی، میتواند هدف «حمایت» از حق شهرت سینماگران را در ضمن حمایت از شهرت آثار سینمایی و صیانت از حقوق جامعهبستر و نیز حکومت را محقق کند. بر این اساس مالیت و مالکیت حق بر شهرت فهم میشود و براساس آن، امکان نظارت بر آثار سینمایی و نیز درج برخی شروط محدودیت فعالیت در قراردادهای سینمایی قابل توجیه است.
کلیدواژه‌ها
)