الهیات هنر
بازخوانی و تحلیل مصادیق شر در نگاره‌های فالنامه‌ی پراکنده‌ی تهماسبی بر اساس آراء متفکران اسلامی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گزوه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی قم، قم، ایزان
چکیده
مسألهی شر که از پیچیده‌ترین مسائل فلسفی است، همواره مورد تعمق متفکران بوده‌است. سقراط و افلاطون و ارسطو آنجا که از خیر اعلی و خیر اخلاقی بحث‌کرده‌اند، مسألهی شر را نیز مورد بررسی قرارداده‌اند. متفکران اسلامی هرگاه از خیر سخن گفته‌اند، از عدم وجود خیر به‌عنوان دلیلی برای اثبات آن یادکرده‌اند. از دیرباز نبرد خیر و شر در نگاره‌های ایرانی و به‌خصوص شاهنامه‌ها به‌تصویر کشیده شده و ویژگی‌های بصری متفاوتی برای شر در مقابل خیر در آن‌ها لحاظ شدهاست. از جمله نگاره‌هایی که نمود انواع شر به‌دفعات در آن‌ها قابل‌تشخیص است، نگاره‌هایی مربوط به فالنامه‌های مصور می‌باشند. پژوهش حاضر به هدف تشخیص مصادیق شر در نگاره‌های فالنامه‌ی پراکنده‌ی تهماسبی، بر اساس آراء متفکران اسلامی به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی با رویکرد کیفی انجام شدهاست. آثار به‌صورت طبقه‌بندی و هدفمند انتخاب و سپس انواع مصادیق شر در نگاره‌ها مشخص و بر اساس آراء متفکران اسلامی بررسی و با آن‌ها تطبیق داده خواهدشد. این پژوهش در پاسخ به این سوال است که: مصادیق شر در نگاره‌های فالنامه‌ی پراکنده‌ی تهماسبی بر اساس آراء متفکران اسلامی کدامند و چگونه نمود یافته‌اند؟ یافته‌ها نشان می‌دهد مصادیق شری که در فالنا‌ها نمود یافته‌است، برمبنای انواع مصادیق برشمرده شده توسط متفکران اسلامی یعنی شر طبیعی، شر اخلاقی و شر مابعدالطبیعی تصویر شده و با آن‌ها قابل تطبیق است، همچنین نمود مصادیق شر مابعدالطبیعی از سایر انواع آن بیشتر بوده و با تصاویر سایر موجودات و حتی انواع دیگر شر متفاوت است.
کلیدواژه‌ها
)