ادبیات موسیقایی در تلاوت قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی.

2 دانشجوی دکتری.

چکیده

دانش موسیقی و التزام به مبانی و ساختار علمی آن در شکل‌دهی و مهندسی تلاوت معنامحور و اثرگذار از سهم غیر‌قابل‌انکاری برخوردار است. نقش و جایگاه ادبیات موسیقایی در تحقق این مهم، ضرورت تحقیق و تبیین چگونگی بهره‌گیری از مؤلفه‌های موسیقی در تلاوت قرآن کریم را به طور تخصصی و روشمندانه، ضروری می‌سازد. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به ضرورت بهره‌مندی قاری از دانش موسیقی و سطح اثرگذاری آن در تلاوت می‌پردازد و اینکه مؤلفه‌های دانش موسیقی به چه میزانی در تلاوت معنامحور قابلیت پیاده‌سازی دارند و به‌کارگیری آن در تحقق تلاوت معنامحور چه نقشی می‌تواند ایفا نماید. به نظر می‌رسد تلاوت بدون درک و انتقال معنای مورد نظر آیات، هدف قرآن را که پرداختن به بُعد هدایتی انسان جهت نیل به سعادت دنیوی و اخروی است به شایستگی محقق نمی‌سازد و همین امر ضرورت تلاوت معنامحور را نمایان می‌سازد. تلاوتی که تداعی‌گر معنای آیات در اذهان گردد و مخاطبان را به تدبر در معانی ژرف آیات رهنمون شود. سوال اصلی پژوهش این است که چه مؤلفه یا مؤلفه‌های موسیقائی در انتقال معنای صحیح به مستمعان کلام الهی قابل استفاده هستند؟ شواهد حاکی از آن است که توجه به آکسان به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم موسیقائی موثر می‌تواند در ارائه تلاوت معنامحور و انتقال صحیح معنای آیات به مستمعان نقش کلیدی ایفا نماید و شبهه القای معنای ناصحیح به مخاطب را برطرف سازد.

کلیدواژه‌ها