الهیات هنر
تحلیل تاثیر توحید بر هنر اسلامی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 قم، دانشگاه قم، گروه فلسفه و کلام اسلامی
2 دانشگاه قم؛ گروه فلسفه و کلام اسلامی
3 دانشگاه قم، گروه فلسفه و کلام اسلامی
4 اصفهان، دانشگاه اصفهان، گروه فلسفه و کلام اسلامی
چکیده
توحید، بنیادی‌ترین اصل اعتقادی در اسلام و به معنای یگانه دانستن خداوند است. این اصل در سراسر اجزاء دین، در جریان است. هنر اسلامی نیز مانند اجزاء دین از توحید متاثر بوده و این اصل به جلوه‌های مختلفی در آن متبلور است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل تاثیرات اصل توحید بر هنر اسلامی است و روش تحقیق این پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای می-باشد. نتایج تحقیق، بیان‌کننده این است که تاثیرات توحید بر هنر اسلامی در قالب چهار بخش، قابل طبقه‌بندی است که اولین بخش آن، تجریدگرایی یا استیلیزاسیون است که در مقابل هنر فیگوراتیو بوده و براساس رویکرد تنزیه‌گرایانه هنر اسلامی است. تاثیر دیگر، تمایل به افقی‌گرایی نقوش است که برخاسته از باور به مبحث وحدت هستی و اینکه توحید، جز از طریق مستحیل شدن اجزاء در کل و کثرت در وحدت میسر نیست، می‌باشد. سوم، نمادگرایی یا سمبولیسم است که یکی از ویژگی‌های مهم هنر اسلامی است که هنرمند از این طریق و با استفاده از نمادهایی همچون نقوش با کیفیت انتشاری، نقوش مارپیچ، نقوش پیچاپیچ، چلیپا و... تفکر توحیدی را عرضه می‌کند و چهارم، نظم، تناسب و تکرار موجود در هنر اسلامی است که توحید پروردگار را القا نموده و مخاطب را به تفکر در برهان نظم دعوت می‌نماید.
کلیدواژه‌ها
)