الهیات هنر
تحلیل فرش تصویری «سه پیامبر» ائلدار میکائیل زاده (بر اساس روش آیکونولوژی آروین پانوفسکی)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجو
2 عضو هیات علمی
چکیده
ائلدار میکاییل زاده از معدود هنرمندان معاصر در جمهوری آذربایجان است که موضوعات دینی و متون عرفانی را در تصویرسازی آثارش دستمایه کار خود قرار می‌دهد. ویژگی اصلی آثارش پرداختن به موضوعات دینی و مذهبی است که در آثار نقاشی و طراحی فرش این هنرمند میتوان مشاهده کرد. با این حال آثارش فقط به موضوعات اسلامی محدود نبوده و در پاره‌ای موارد، تاریخ، رخدادها و شخصیت‌های ادیان ابراهیمی نیز در آثار وی ظهور یافته‌اند. او در نقاشی، شاگرد «بهلول زاده» هنرمند منظره‌پرداز آذربایجانی بوده و در «آکادمی دولتی هنرهای تجسّمی آذربایجان» زیر نظر استادانی چون «کریمف» و « مجیری تبریزی» درزمینۀ طراحی فرش دانش‌آموخته است.
این نوشتار، با هدف بررسی یک نمونه از قالیچه های تصویری این هنرمند با موضوع تاریخ ادیان ابراهیمی، بر آن است تا ضمن آشنایی با اندیشه‌های هنرمند، نحوه بیان هنری و روند کاربست نمادهای تصویری در طراحی فرش مزبور را نیز موردمطالعه قرار دهد. بعد از آشنایی با زندگی شخصی و آثار میکاییل زاده، تحلیل ویژگی‌های قالیچه مذکور بر مبنای آیکونولوژی پانوفسکی ادامه می‌یابد. همچنین اطلاعات لازم به شیوه کتابخانه‌ای و میدانی (مصاحبه با هنرمند) به‌دست‌آمده‌اند.
نتایج نشان می‌دهد که ائلدار از نشانه‌ها و نمادهای تصویری متعددی برای بیان منظور خویش استفاده کرده است. نمادهایی گیاهی چون درخت سرو، نخل، شجر اخضر، نماد حیوانی چون شتر و همچنین انتخاب صحنه‌هایی از زندگی پیامبران که بیان نمادین دارند. آشنایی این هنرمند با نگارگری مکتب تبریز صفوی باعث شده که در ترکیب‌بندی آثارش از اصول نگارگری این مکتب چه در محتوا و چه در ترکیب‌بندی استفاده کند.
کلیدواژه‌ها
)